برداشت بی‌‌رویه از آب‌‌های زیرزمینی باعث بروز چه مشکلاتی می‌شود؟

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث بروز مشکلاتی همچون پایین آمدن سطح سفره‌های آب زیرزمینی، افزایش هزینه آب، کاهش سطح تامین آب، فشردگی خاک، کاهش کیفیت آب و نشست زمین می‌شود.

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – سفره‌های آب زیرزمینی بزرگترین منبع آب‌های تازه و قابل استفاده در جهان هستند. در بسیاری از نقاط به ویژه در مناطقی که روی سطح زمین، آبی در دسترس نیست از آب‌های زیرزمینی برای استفاده خانگی، کشاورزی و صنعتی به کار می‌رود. اما برداشت از این منابع آب زیر زمینی چه مشکلاتی را به همراه دارد؟

 

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث بروز چه مشکلاتی می‌شود؟

 

مهمترین مشکلات حاصل از برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی

چند نمونه از تاثیرات منفی برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی عبارتند از:

۱. پایین آمدن سطح سفره‌های آب زیرزمینی (سطح ایستابی)

پمپاژ و تخلیه بیش از حد آب‌های زیرزمینی باعث پایین رفتن سطح این منبع می‌شود به طوری که حفر چاه‌های عمیق هم دسترسی به آن را امکان‌پذیر نمی‌کند.

۲. افزایش هزینه آب

با پایین رفتن سطح سفره‌های آب زیرزمینی و کاهش دسترسی چاه‌ها به آب باید انرژی بیشتری را صرف تخلیه آب کرد. در نتیجه مالیات و هزینه‌های حفر چاه بر آن افزوده می‌شود. 

۳. کاهش سطح تامین آب

آب‌های روی سطح زمین و زیر زمین به هم متصل اند، با برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی؛ دریاچه‌ها و و رودخانه‌هایی که به آن متصل اند خشک می‌شوند.

۴. فشردگی خاک

فشردگی خاک، رشد گیاه و نفوذ ریشه در خاک را کاهش می‌دهد و همچنین حرکت آب و هوا در خاک را محدود می‌سازد و در نتیجه باعث تنش های غذایی برای گیاه و خروج کند جوانه از خاک و در نهایت باعث کاهش عملکرد محصول می‌شود.

۵. کیفیت آب

استخراج بی‌رویه آب از نواحی ساحلی باعث می‌شود که نمک و آب دریا وارد منابع آب شوند و به آن ناخالصی اضافه کنند.

۶.  نشست زمین

این اتفاق در نتیجه خالی شدن زیر زمین توسط برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و فعالیت‌های انسانی به خصوص حفر چاه‌های عمیق در طبیعت رخ می‌دهد. در این حالت خاک متراکم شده و فرو می‌ریزد.

 

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث نشست زمین می‌شود

 

اهمیت آب‌های زیرزمینی

سازمان زمین شناسی آمریکا آب‌های زیرزمینی را با پول موجود در حساب‌های بانکی مقایسه می‌کند؛ اگر سرعت برداشت پول از بانک بیشتر از سرعت سپرده گذاری در آن حساب باشد در نهایت با مشکل موجودی حساب رو به رو خواهیم شد و به همین صورت اگر سرعت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی بیشتر از سرعت جایگزینی و ذخیره مجدد آب باشد مشکلات حیاتی طولانی مدتی به بار خواهد آمد. پمپاژ و تخلیه مکرر آب‌های زیرزمینی باعث خشک شدن همیشگی این منبع می‌شود.

 

تاثیرات منفی کاهش منابع آب زیرزمینی

۱) پمپاژ و تخلیه آب‌های زیرزمینی باعث تقلیل رفتن سطح سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود؛ در نتیجه باید از سفره‌های آبی عمیق تری آب استخراج کرد. هر چه بیشتر از آب‌های زیرزمینی برداشت کنیم برای دستیابی بیشتر به آن باید بیشتر هم تلاش کنیم، همانطور که باید آب را از مناطق عمیق تری استخراج کنیم آب هم رفته رفته تمام می‌شود بنابراین باید از دیگر منابع جایگزین استفاده کنیم.

۲) با برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی از حجم کل آب موجود کسر می‌شود. پایین رفتن سطح سفره‌های آب زیرزمینی باعث جلوگیری از ریختن آب‌ها به دریاچه‌ها و رودخانه‌ها و دریا‌ها خواهد شد. این بدان معنی است که با گذشت زمان آب کمتری برای تبخیر روی سطح زمین وجود دارد. هر چه عمق سفره‌های آب زیرزمینی پایین‌تر برود حیات ماهیان و دیگر موجودات را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

۳) این که به جای پمپاژ آب از رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، آب‌های زیرزمینی را تخلیه می‌کنیم به این معنا نیست که آن‌ها به هم متصل نیستند؛ آب‌های زیرزمینی در اعماق زمین وجود دارند و به علت مخلوط شدن با ناخالصی‌های دیگر مانند آب شور دریا و نمک باید از نوشیدن آن خودداری کرد. به محلول آب تازه و آب شور دریا، آب شور ناخالص می‌گویند. تخلیه و تصفیه این نوع آب بسیار هزینه بردار است، زیرا علاوه بر استخراج آن باید از فیلتر‌های مخصوص آب شرب عبور داده شود.

۴) تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی باعث کاهش محصولات و مواد غذایی و در نتیجه رنج و مشقت مردم می‌شود. برای مثال از بین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی در رودخانه کلرادو اگولالا نمونه‌هایی از این نوع هستند. سفره آبی اگولالا از هزاران سال پیش آب را در خود ذخیره کرده و این منبع را در اختیار شهروندان و کشاورزان و آبیاری دشت‌های بزرگ قرار داده است. متاسفانه آب زیادی از این منبع استخراج شده که دیگر زمانی برای جایگزینی و پر شدن دوباره آن وجود ندارد. همچنین قانون صحیحی برای برداشت آب به اندازه کافی، تنظیم نشده و همین علت اثرات ویرانگری بر محصولات و مردم آن منطقه دارد.

۵) کمبود آب‌های زیرزمینی باعث کاهش و محدود شدن گونه‌های زیستی و پیدایش فاضلاب‌ها در امتداد سفره‌های آب خیز می‌شود؛ سفره‌های آب شامل آب‌های زیرزمینی می‌شوند و بسیار حائز اهمیت هستند. برای مثال، زندگی ساکنان خلیج مکزیک و مکزیکوسیتی فقط بر پایه سفره‌های آب زیرزمینی قرار دارد. متاسفانه زباله‌های صنعتی و کشاورزی رودخانه می‌سی سی پی، به خلیج مکزیک می‌ریزد و اینگونه زندگی حیوانات آبزی، حیات وحش و کشاورزیِ منطقه را تهدید می‌کند. پایین آمدن سطح سفره‌های آب زیرزمینی در شهر مکزیکوسیتی باعث ایجاد حفره‌های بزرگی شده که تخریب خانه‌ها و ساختمان‌ها را در پی دارد.

 

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی

 

راهکار‌هایی برای جلوگیری از نابودی سفره‌های آب زیرزمینی

۱) به عنوان یک شهروند باید آب کمتری را صرف کار‌های لوکس و تزئینی کنیم و همیشه مشکل کمبود آب را به خاطر داشته باشیم. با در نظر گرفتن بحران فزاینده کمبود آب مردم باید در هر زمان از آب کمتری استفاده کنند. امروزه از آب، اغلب برای دکور فضای باز و جاذبه‌های تفریحی مثلاً در پارک‌ها استفاده می‌شود.

حجم بسیار زیادی از آب صرف پر کردن استخر و شستن ماشین‌ها و دیگر چیز‌ها می‌شود. تنها زمانی از هدر رفتن آب جلوگیری می‌شود که شیر آب بسته باشد؛ استفاده از وسایلی از قبیل: ماشین لباسشویی و ظرفشویی باید به گونه‌ای باشد که آب کمتری استفاده شود. همچنین باید از هدر رفتن آب برای کار‌های غیرضروری و دکوراسیون منزل اجتناب کرد.

۲) باید استفاده از مواد شیمیایی را به حداقل برسانیم. بسیاری از مردم به اینکه آلودگی نباید به زیر زمین راه پیدا کند اهمیتی نمی‌دهند، آب‌هایی که از فاضلاب‌ها و خیابان‌ها سردر می‌آورند معمولا مواد شیمیایی را با خود به همراه دارد. این مواد شیمیایی به منابع آب راه پیدا کرده و جذب زمین می‌شوند و در نهایت مسمومیت حیوانات و خاک را به همراه دارند. با به حداقل رساندن مصرف مواد شیمیایی و دور انداختن صحیح آن‌ها می‌توانیم از سمی و آلوده شدن منابع آب جلوگیری کنیم.

۳) انجام تحقیقات جامع‌تر و تامین هزینه‌ها می‌تواند به حفظ سفره‌های آب کمک کند. بهترین راه کمک به حفظ این منبع آن است که هم دولت و هم مردم همکاری کنند. قوانین سخت و دقیقی باید تنظیم شود که ناظرِ برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی باشد، بسیاری از دانشمندان و محققان و شرکت‌های مرتبط باید همواره اهمیتِ حفظِ منابع آب را به ما گوشزد کنند آن‌ها همچنین باید سیاست‌های صرفهجویی مردم را تغییر دهند، زیرا آب یک منبع بی پایان نیست که همواره بتواند مورد استفاده قرار گیرد.

۴) یکی دیگر از راه‌های رسیدگی به مسئله کمبود سفره‌های آب زیرزمینی، یافتن منبع جایگزین دیگری است. منابع جایگزین می‌توانند به آبرسانی دوباره این منبع کمک کنند، استفاده از دیگر منابع به جای برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، زمان مناسبی را برای آبرسانی دوباره فراهم می‌کند.

۵) برداشت از آب‌های زیرزمینی باید برنامه منظمی داشته باشد. اگر از اهمیت آب‌های زیرزمینی اطلاع نداشته باشیم در آن صورت بیش از حد نیاز از آن استفاده می‌کنیم. بدیهی است که بیشتر بودجه دولت باید صرف تحقیق پیرامون سفره‌های آبی شود نه فقط صرف پمپاژ و استخراج آن و بودجه‌ی اضافی تری باید صرف پیدا کردن راه‌هایی برای حفظ آب‌های زیرزمینی باشد نه عرضه‌ی آن!

یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید