راه های جلوگیری از گاز گرفتگی با مونوکسید کربن و ویژگی وسایل گازسوز

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – کربن مونوکسید با نام “قاتل خاموش” شهرت دارد. این ترکیب یک گاز سمی بدون رنگ و بو است. حتی مقدار کمی از گاز کربن مونوکسید، به خصوص برای نوجوانان، زنان باردار و افراد سالخورده می‌تواند کشنده باشد. مسمومیت با کربن مونوکسید می‌تواند به علائمی از قبیل تهوع، استفراق، سردرد، سرگیجه، جنون و سوءهاضمه منجر شود.

تشخیص دادن پیامد‌های حاصل از گازگرفتگی مشکل است و اغلب علائم آن با علائم بیماری سرماخوردگی یا التهاب روده و معده اشتباه گرفته می‌شود. تنها راه تشخیص وجود کربن مونوکسید در بدن انجام آزمایش خون است. بهترین وسیله دفاعی در برابر این گاز سمی، جلوگیری از پخش آن در محل زندگی و محیط پیرامون ماست. از این رو، رعایت چند نکته مهم جهت حفظ ایمنی محل زندگی ضرورت دارد.

راه های جلوگیری از گاز گرفتگی با مونوکسید کربن

برای جلوگیری از گاز گرفتگی با کربن مونوکسید و وسایل گاز سوز انجام یکسری اقدامات اولیه توصیه می‌شود. در ادامه شما را با این اقدامات و نحوه اجرای دستورالعمل مربوط به هریک آشنا خواهیم کرد.

۱. دستگاه تهویه مناسب

هرگز با وسایل اشتعال زا در محیط‌های بسته کار نکنید. راه ورود جریان هوا به بخاری یا شومینه را مطلقا مسدود نکنید. اگر بخاری برقی استفاده می‌کنید، از وجود فضای کافی برای تهویه هوا اطمینان حاصل کنید.

۲. بازبینی و مراقبت از تجهیزات

اگر هر کدام از وسایل یا تجهیزات به درستی کار نمی‌کند فورا استفاده از آن‌را متوقف کرده، و برای تعمیر یا تعویض آن‌ها اقدام کنید. به کمک یک متخصص مجاز بخاری برقی، شومینه و دودکش‌ها را به صورت سالیانه بازدید و بررسی کنید. این اطمینان را حاصل کنید که هواکش‌ها و دودکش‌ها خالی از هر گونه دوده و رسوبات گچ مانند است.

۳. نصب تاسیسات به صورت استاندارد

بخاری گازی را به دقت و با رعایت استاندارد‌های موجود نصب کنید. نصب نادرست تجهیزات قابل اشتعال می‌تواند نتایج ناگواری به بار آورد.

۴. علائم یا نشانه‌هایی که باید مراقب آن‌ها باشیم

یکی از رایج‌ترین علایم وجود گاز کربن مونوکسید در خانه یا محل زندگی، غلظت بالای گاز بر روی سطوح دیوار‌ها و پنجره‌ها و عمدتا در اطراف وسایل اشتعال زاست. علامت دیگر، وجود بوی نامطبوع، حتی پس از تمیز کردن محیط است.

۵. استفاده مناسب از وسایل

هرگز از شومینه‌های متحرک، منقل و کباب پز درون خانه استفاده نکنید. به هیچ عنوان برای گرم نگه داشتن محیط زندگی خود از بخاری گازی یا اجاق گاز استفاده نکنید.

۶. ایمنی وسایل نقلیه

یک ماشین روشن کربن مونوکسید تولید می‌کند. در زمستان اگر ماشین خود را روشن کرده و می‌گذارید تا گرم شود، هرگز به کودکان و سرنشینان اجازه نشستن در ماشین را ندهید. اگر از محوطه پارکینگ به محل زندگی شما دری وجود دارد از بسته بودن آن اطمینان حاصل کنید. کربن مونوکسید خارج شده از ماشین می‌تواند به سرعت فضای پارکینگ را پر کرده و به محل زندگی شما گسترش یابد. در این صورت بهتر است ماشین رابه فضای خارج از پارکینگ برده تا در معرض خطر گاز گرفتتگی قرار نگیرید.

۷. دستگاه هشدار گاز کربن مونوکسید

استفاده از یک دستگاه هشدار کربن مونوکسید تنها راهی است که می‌توانید از وجود این گاز در منزل خود مطلع شوید. این دستگاه را می‌توان بر روی هر سطحی از منزل خود نصب کرد.

ویژگی وسایل گازسوز برای پیشگیری از مشکلات ناشی از وجود گاز کربن مونوکسید

بخاری گازی

بین دیوار و بخاری حداقل باید ۴۵ سانتی‌متر فاصله وجود داشته باشد. بخاری قطعا باید نیم متر دورتر از پرده‌ها و سایر مواد قابل احتراق نصب شود. طول شلنگ گاز بخاری نباید بیشتر از ۱۲۰ سانتی‌متر باشد. بخاری‌های گازی حتما باید دارای نشان استاندارد و سیستم ODS (سنسور حرارتی) باشند.  

تجهیزات اشتعال زا

شومینه‌ها و اجاق‌های چوبی

شومینه‌ها و اجاق‌های چوبی باید به صورت تخصصی و سالی یک مرتبه و یا طبق توصیه‌های کارخانه سازنده آن بازبینی شود. هواکش‌ها را بازبینی کنید تا از باز بودن آن در هنگام کار کردن بخاری اطمینان حاصل کنید. استفاده صحیح، بازبینی و نگهداری از شومینه‌ها با هواکش عریض توصیه می‌شود.

بخاری برقی

بخاری‌های برقی اشتعال زا باید به صورت تخصصی و سالی یک مرتبه و یا طبق توصیه‌های کارخانه سازنده آن بازبینی شود. بخاری‌های برقی در هنگام استفاده باید به طرز صحیح و مطابق با مشخصات داده شده از طرف کارخانه سازنده آن نشان داده شود.

منقل‌های کباب پز و ذغالی

هرگز منقل‌های کباب پز و ذغالی را داخل منزل یا فضا‌هایی با تهویه نامناسب از قبلیل پارکینگ‌ها، کاروان‌ها و چادر‌ها استفاده نکنید.

اتومبیل‌ها و دیگر وسایل نقلیه موتوری

بازدید مرتب و رسیدگی به سیستم اگزوز وسیله نقلیه توصیه می‌شود. بسیاری از کشور‌ها به منظور حفظ انجام این کار، برنامه‌های بازدید دور‌های دارند. هرگز یک اتومبیل روشن را در پارکینگ یا فضای سربسته رها نکنید. گاز کربن مونوکسید منتشر شده از اتومبیل حتی زمانی که در پارکینگ باز است، میتواند در آن فضا انباشته شود.

ژنراتور‌ها و دیگر تجهیزات مصرف کننده سوخت

از توصیه‌های ایمنی کارخانه تولید کننده که در هنگام استفاده از ژنراتور‌ها و دیگر وسایلی که با سوخت فسیلی کار می‌کند، پیروی کنید. زمانی که ژنراتور انرژی تولید می‌کند (درحال کار کردن است) آن‌را بیرون نگهداری کنید. ژنراتور‌های کمکی متحرک می‌توانند co تولید کنند. همیشه ژنراتور مولد برق را حداقل در ۲۰ فوتی (۶ متری) محل زندگی خود نصب کنید.

قایق‌های موتوری

موتور‌های قایق‌های تفریحی نیز مقدار زیادی کربن مونوکسید تولید می‌کنند. مطلع باشید که مسمومیت ناشی از co میتواند علایمی شبیه به دریازدگی داشته باشد. داشتن برنامه زمانبندی شده منظم جهت رسیدگی به سیستم اگزوز و موتور ژنراتور و توجه کردن به نصب یک هشدار دهنده co در فضای کابین قایق توصیه می‌شود.

قایق‌ها را به طور مرتب بازبینی و نگهداری کنید. سیستم‌های خروجی و اگزوز قایق را برای خالی بودن هر گونه انسداد و گرفتگی بازبینی کنید. دستگاه تهویه نامناسب می‌تواند باعث پر شدن کابین قایق از این گاز کشنده شده و نیز موجب مصیبت‌های متعدد دیگری شود. از نزدیک شدن به اگزوز قایق در حال کار کردن دوری کنید.

نکات لازم هنگام وقوع حادثه 

اگر متوجه تاثیر کربن مونوکسید بر روی خود شدید یا زنگ خطر دستگاه هشدار به صدا در آمد. هرچه سریعتر خود را به هوای تازه برسانید یا نزدیک پنجره یا در باز یا بیرون از ساختمان قرار بگیرید.

مطمئن شوید که هر یک از افراد خانواده در فضای باز هستند. درصورتی که کسی علایم گاز گرفتگی را نشان داد کمک‌های اولیه را در مورد او اجرا کنید. تا زمانی که محل مورد نظر کاملا امن و بی خطر نشده است، به آنجا باز نگردید.

ماموران آتش نشانی در این مورد می‌توانند به شما کمک کرده و از امنیت منزل شما اطمینان حاصل کنند. هر سال بیش از بیست هزار آمریکایی به علت گاز گرفتگی مونوکسید کربن در بخش‌های اورژانس بستری می‌شوند و بیش از چهارصد نفر جان خود را از دست می‌دهند.

علائم

اگر شما بیش از حد گاز کربن مونوکسید استنشاق کنید، این گاز در جریان خون شما جای اکسیژن را می‌گیرد و زمانی که قلب، مغز یا دیگر اندام حیاتی از اکسیژن محروم شوند شما در مخمصه قرار می‌گیرید. اگر گاز خطرناک co وارد بدن شما شود شما ممکن است دچار احساس تنگی نفس، سرگیجه، تهوع شدید، سردرد شده یا حتی بیهوش شوید.

گاز کربن مونوکسید به ویژه برای کودکان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌هایی از قبیل آمفیزم (بیماری که کیسه‌های های هوای ریه‌های شما را به خطر می‌اندازد)، آسم یا بیماری‌های قلبی خطرناک دیگر شده. مقادیر کمتری از بخار متصاعد شده این گاز می‌تواند به این افراد آسیب جدی برساند.