راهنمای انتخاب بهترین ساز برای شروع موسیقی

ستاره | سرویس هنر – برای آموزش موسیقی ساز‌های متنوعی از جمله ساز‌های ایرانی و غربی وجود دارد که آموزش را می‌توان با هر کدام از آن‌ها آغاز کرد و هیچ سازی پیش نیاز ساز دیگری نیست. یادگیری هرساز دارای روند آموزشی مشخصی است که همه نیاز‌ها درآن تعبیه شده است.

عده زیادی هنگامی که می‌خواهند به سمت موسیقی بروند این پرسش در ذهنشان به جود می‌آید که من باید کدام ساز را آموزش ببینم. انتخاب ساز به شرایط مختلفی بستگی دارد که هریک را بررسی می‌کنیم.

علاقه به ساز

• کودکان زیر ۱۰ سال بهتر است که موسیقی را با کلاس‌های ارف شروع کنند. محیط آموزشی کلاس‌های ارف مخصوص کودکان طراحی شده است به گونه‌ای که قدم به قدم همراه با بازی مطالب اولیه‌ی موسیقی را به کودکان آموزش می‌دهند. در کلاس‌های ارف ساز‌های بلز و فلوت آموزش داده می‌شود.
  بلز سازی است که مخصوص کودکان طراحی شده است که در آن همه نت‌‌های موسیقی به ترتیب پشت سر یکدیگر قرار گرفته‌اند و از این لحاظ کودکان می‌توانند درک بصری و تصور ذهنی بهتری نسبت به نت‌ها پیدا کنند. علاوه بر آن هر یک از نت‌ها دارای یک رنگ خاص است و همین تفاوت رنگ‌ها هم برای تفکیک نت‌ها و درک بهتر موسیقی به کودک کمک می‌کند و هم باعث جذابیت بیشتر آن می‌شود. همچنین روی این ساز به جای اسم اصلی نت‌ها (دو، ر، می، فا و…) از حروف انگلیسی استفاده می‌شود تا کار را راحت‌تر نماید و البته برای کودک قابل فهم‌تر باشد.
  فلوت سازی است که هم صدای زیبای آن برای کودک بسیار جذاب است هم مکانیزم تولید صدا در آن برای بچه‌ها جالب است. ضمن اینکه ساز کوچک و سبکی است و دست گرفتن آن برای کودک آسان است.

طبق تحقیقات انجام شده کودکانی که موسیقی را با کلاس‌های ارف شروع می‌کنند در آینده کمتر احتمال دارد که موسیقی را در وسط راه رها کنند.

• برای کودکان بالاتر از ۱۰ سال در درجه‌ی اول باید علاقه‌ی فرد مد نظر قرار گیرد، ولی اگر برایش تفاوت چندانی نداشت انتخاب ساز‌های کامل و اصیلی مثل پیانو و ویولن (در ساز‌های غربی) و سنتور و تار (در ساز‌های ایرانی) انتخاب‌های خوبی هستند. البته هر سازی در این سن قابلیت انتخاب را دارد و محدودیتی وجود ندارد.
• برای سنین بالاتر بهترین ساز برای شروع موسیقی ساز مورد علاقه فرد است، چون هم شخص با مسائل پیچده‌ی زندگی مواجه می‌شود و فرصت تمرین کمی دارد و هم اینکه فرصتی براش باقی نمی‌ماند تا بخواهد چندین سال پایه‌ای کار کند. پس انتخاب سازی که فقط از آن لذت ببرد گزینه مناسبی است.

آمادگی جسمانی

گاهی اوقات کودک از نظر ذهنی آمادگی شروع نوازندگی یا خوانندگی را دارد، اما از نظر جسمی و فیزیکی توانایی کافی را ندارد. به عنوان مثال برای ساز پیانو کودک باید حداقل بتواند در حالت ایستاده به کلاویه‌ها تسلط نسبی داشته باشد و قدرت فیزیکی آن برای فشار دادن کلاویه‌ها کافی باشد. البته برای ساز‌های زهی از خانواده ویلن، گیتار، تار و… قطعا باید با ساز‌هایی در ابعاد کوچکتر مثل یک هشتم یا یک چهارم آموزش را آغاز کرد. یا مثلا فرد باید حجم ریوی کافی برای شروع یادگیری یک ساز بادی را داشته باشد. ساز‌های بادی بجز فلوت ریکوردر را معمولا هنگامی می‌توان شروع کرد که دندان‌های اصلی کودک رشد کرده باشند و کودک قدرت کافی برای دمیدن در ساز را دارا باشد.

پشتکار

پشتکار و تمرین برای موفقیت در موسیقی خیلی تعین کننده است. یک استاد هرچقدر هم که بی نظیر باشد فقط راه را به هنرجو نشان می‌دهد، پیمودن این راه با هنرجو است. پیمودن این راه سختی‌ها و مشکلاتی دارد، اما برای به اوج رسیدن باید سختی‌ها رو تحمل کرد. پس هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین ساز برای شروع موسیقی به میزان اراده و پشتکار خود هم توجه کنید.

هدف یا دیدگاه

تعین هدف هم از واجباته! اگر کسی تصمیم داشته باشد که برای دل خودش ساز بزند هر زمانی و با هر سازی می‌تواند آموزش موسیقی را شروع کند. اما اگر کسی تصمیم دارد که اوج قلل موسیقی کشورش و یا حتی دنیا رو فتح کند، هم باید هر چه زودتر آموزش موسیقی را شروع کند و هم باید خودش و زندگی‌اش را وقف موسیقی کند.

نقش والدین در انتخاب بهترین ساز برای شروع موسیقی کودکان 

• بهتر است والدین امکان گوش دادن و مشاهده نحوه نواختن انواع ساز‌ها را برای کودکشان فراهم کنند تا ببینند فرزندشان به کدام یک از سازها علاقه بیشتری نشان می‌دهد.
• هنگامی که با هم به موسیقی گوش می‌دهید و یا به کنسرت رفته‌اید راجع به انواع سبک‌ های موسیقی با فرزندتان صحبت کنید تا با سبک‌ها آشنا شود.
• قبل از قول دادن به کودک که فلان ساز را برایش خواهید خرید از قیمت آن مطلع شوید تا با بودجه شما هماهنگی داشته باشد.
• به احتمال زیاد فرزند شما در اوایل کار از دشوار بودن یادگیری شکایت خواهد کرد، توجهی نکنید و تنها سعی کنید او را تشویق به یادگیری کنید.
• دقت کنید که آیا در منزل خود فضای نگهداری ساز و امکان تمرین موسیقی را دارید یا خیر! و اینکه سر و صدایی که این ساز ایجاد خواهد کرد آیا ممکن است مزاحم زندگی دیگران شود؟ شاید قبول نکنید، ولی همین موضوع اخیر می‌تواند مانع تمرین و پیشرفت فرزند شما شود.
• بسیاری از اساتید موسیقی معتقد هستند که اگر فرزند خود را زودتر از آنچه لازم است به کلاس‌های موسیقی بفرستید ممکن است، استعداد موسیقی آن‌ها را برای همیشه کور کنید. بنابراین بهتر است که کودکان موسیقی را با کلاس‌های موسیقی کودک (ارف) شروع کنند تا در محیطی شاد و کودکانه با موسیقی آشنا شوند. زیرا اگر کودک در سن کم به کلاس‌های آموزشی جدی ساز فرستاده شود ممکن است در صورت برخورد با دشواری‌های فراگیری ساز ناامید شده و اعتماد بنفس خود را برای مدت زیادی از دست بدهد، این امر می‌تواند برای او در سایر زمینه‌های زندگی از جمله مدرسه نیز مضر باشد.

و اما خوانندگی!

گاهی والدین به دلیل علاقه‌ی فرزندشان به خواندن، به فکر شروع آموزش خوانندگی برای فرزندشان می‌افتند. گاهی پدر و مادر‌ها قصد ثبت‌نام فرزند ۳ یا ۴ ساله‌شان در دوره‌های آموزش خوانندگی دارند. اما باید بدانید در چنین سنی آموزش خوانندگی به فرزند، موفق نخواهد بود.

شروع یادگیری خوانندگی باید بعد از سن بلوغ باشد. کیفیت صدای انسان به مرور زمان و با گذر عمر بهتر می‌شود به همین دلیل است که خوانندگی در سنین پایین توصیه نمی‌شود. سن بلوغ در افراد متفاوت است، اما به طور میانگین در سنین ۱۱ یا ۱۲ سالگی اتفاق می‌افتد؛ در این سن است که صدای فرد دچار تغییر می‌شود. به طور مثال زمانی که صدای یک پسر نوجوان کلفت و بم می‌شود می‌تواند یادگیری خوانندگی را شروع کند.

در صورتی که کودکتان واقعا به خوانندگی علاقه دارد، اما از نظر سنی برای شروع مناسب نیست، می‌تواند تا محیا شدن شرایط سنی مناسب به نوازندگی بپردازد؛ به این ترتیب تا سن مناسب برای خوانندگی از نظر ریتم، ملودی و سایر تکنیک‌ها قوی می‌شود. با این حال کلاس‌های آوزا خوانی دسته‌جمعی از سن سه سالگی باعث رشد علاقه آن‌ها به موسیقی خواهد شد.

کلام آخر

به هیچ وجه فرزند خود را به خاطر علاقه‌ای که به فلان ساز داشتید، مجبور به یادگیری آن ساز نکنید. مهم آن است که فرزند شما بتواند با ساز انتخابی ارتباط برقرار کند و نوآوری‌های جدیدی در نواختن یا استفاده از ساز داشته باشد؛ موفقیت یعنی همین. اینکه فرد چه سازی را می‌نوازد مهم نیست، مهم این است که درست و دلنشین باشد و در درجه اول خود از آن لذت ببرد.