ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف (کودکان، ورزشکاران و بزرگسالان)

ستاره | سرویس سلامت – ضربان قلب یکی از علائم و شاخص‌های مهم سلامتی بدن است. ضربان قلب تعداد دفعاتی که قلب در هر دقیقه می‌تپد را مشخص می‌کند. سرعت ضربان قلب به دلایل مختلفی مانند فعالیت بدنی، تهدیدات ایمنی و پاسخ‌های عاطفی متفاوت است. ضربان قلب آرام، به شدت ضربان قلب در هنگام آرامش فرد اشاره دارد. در حالی که ضربان قلب معمولی تضمین نمی‌کند که یک فرد عاری از مشکلات سلامتی باشد، با این حال معیاری مفید برای شناسایی بخش وسیعی از مشکلات سلامتی است.

 

ضربان قلب چیست؟

ضربان قلب تعداد دفعاتی است که قلب در فاصله یک دقیقه می‌تپد. همانگونه که می‌دانیم قلب یک عضوی از بدن است که در  قفسه سینه قرار گرفته و خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی را به اطراف بدن ارسال کرده و خون حاوی مواد زائد را دریافت می‌کند.

 

ضربان قلب در حالت استراحت و ضربان قلب هدف

قبل از اینکه در مورد ضربان قلب نرمال صحبت کنیم، باید بدانید که پزشکان از انواع ضربان دیگری نیز صحبت می کنند و آن ضربان قلب در حالت استراحت است.

ضربان قلب در حالت استراحت، ضربانی است که شما در حالت غیر تمرینی دارید؛ مثل حالتی که در حال تماشای تلویزیون هستید یا کتاب می‌خوانید. این همان ضربانی است که شما باید به دنبال اندازه گیری آن برای کودکتان باشید. اما اصطلاح ضربان قلب هدف، بیشتر برای بزرگسالان استفاده می‌شود. این ضربان همان ضربان ایده آلی است که بدن شما هنگام تمرین کردن به آن می‌رسد و بیشتر برای این استفاده می‌شود که از کاراییِ تمرین و فعالیتی که انجام می‌دهید مطمئن شوید.

 

ضربان قلب نرمال در حال استراحت

مهم است که تشخیص دهید ضربان قلب شما در محدوده طبیعی قرار دارد یا نه. اگر فرد بیمار بوده یا مشکلات قلبی داشته باشد، اندام‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به اندازه کافی خون دریافت نمی‌کنند. موسسات ملی بهداشت ایالات متحده (NIH) لیستی از نرخ ضربان قلب نرمال را منتشر کرده‌اند. ضربان قلب در فرایند رشد یک فرد و گذر از دوران کودکی به نوجوانی به طور مداوم کاهش می‌یابد. ضربان قلب نرمال برای بزرگسالان بالای ۱۰ سال، از جمله بزرگسالان مسن بین ۶۰ تا ۱۰۰ تپش در دقیقه (bpm) است. ورزشکاران حرفه‌ای ممکن است ضربان قلب آرام‌تر از ۶۰ بار در دقیقه داشته باشند و گاهی اوقات به ۴۰ بار در دقیقه می‌رسد. در زیر جدولی از ضربان قلب در هنگام استراحت در سنین مختلف با توجه به NIH آورده شده است:

 

 

ضربان قلب در هنگام استراحت می‌تواند در این محدوده طبیعی متغیر باشد و در پاسخ به تغییرات مختلف از جمله ورزش، دمای بدن، عوامل محرک و موقعیت بدن، مانند مدت کوتاهی پس از بلند شدن افزایش می‌یابد.

 

 

ضربان قلب نرمال در حین ورزش

ضربان قلب در هنگام ورزش افزایش می‌یابد. هنگام تمرین برای تناسب اندام، مهم است که فشار قلب بیش از حد زیاد نباشد. با این حال افراد باید ضربان قلب خود را در هنگام تمرین برای ارائه اکسیژن و انرژی بیشتر به سایر قسمت‌های بدن افزایش دهند.

با توجه به اینکه ضربان قلب به علت فعالیت بدنی بیشتر می‌شود، کاهش کلی ضربان قلب در طول زمان ممکن است اتفاق بیفتد. این بدان معنی است که قلب برای ارسال مواد مغذی و اکسیژن لازم به قسمت‌های مختلف بدن کمتر کار می‌کند و باعث می‌شود کارایی بیشتری داشته باشد.
تمرینات قلب و عروق به منظور کاهش ضربان قلب است. ضربان قلب ایده آل با افزایش سن کاهش می‌یابد. همچنین توجه به حداکثر ضربان قلب در هر سنی ضروری است. این نشان دهنده توانایی کامل قلب است و معمولا از طریق انجام تمرینات ورزشی با شدت بالا به دست می‌آید. انجمن قلبی آمریکا (AHA) اعلام می‌کند که حداکثر ضربان قلب در طول ورزش باید تقریبا برابر با ۲۲۰ تپش در دقیقه منهای سن فرد باشد.
از آنجا که واکنشی که هر فرد به ورزش نشان می‌دهد، با توجه به شرایط بدنی متفاوت است، ضربان قلب ایده آل به صورت محدوده‌ای به عنوان منطقه ضربان قلب هدف مشخص شده است.

 

 

جدول زیر منطقه مناسب ضربان قلب را برای طیف وسیعی از سنین نشان می‌دهد. ضربان قلب فرد در هنگام تمرین با شدت ۵۰ تا ۸۰ درصد و ۱۰۰ درصد محاسبه  شده است.

 

 

بهتر است افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند به سمت هدف ضربان قلب سالم حرکت کنند. AHA مقادیر و سطوح تمرینات زیر را در هفته توصیه می‌کند:

 

نوع تمرین	مثال	زمان انجام تمرین (دقیقه)	برنامه انجام	کل زمان تمرین در هفته (دقیقه)
فعالیت هوازی متوسط	پیاده روی، کلاس ایروبیک	حداقل ۳۰	۵ روز در هفته	بیش از ۱۵۰
فعالیت هوازی شدید	دویدن، تمرینات ایروبیک	حداقل ۲۵	۳ روز در هفته	بیش از ۷۵
تقویت عضلات متوسط تا شدید	کار با وزنه، بادی پمپ	N/A	دو روز در هفته	N/A
فعالیت هوازی متوسط تا شدید	توپ ورزشی، دوچرخه سواری	میانگین ۴۰ دقیقه	۳ تا ۴ روز در هفته	N/A

 

 

ضربان قلب نرمال در کودکان و نوزادان

بسیاری از بزرگسالان می‌دانند که ضربان قلب عادی آنها باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ در دقیقه باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ضربان قلب در کودکتان بالاتر از بزرگسالان است. میزان ضربان قلب در کودکان به ۴۳ تا ۱۸۰ در دقیقه می‌رسد که این عدد با رشد سن آنها کم و کمتر می‌شود.

دانستن اینکه ضربان قلب نرمال در کودکان چقدر است و اینکه چطور ضربان قلب کودک را بررسی کنید، می‌تواند از نگرانی بی‌دلیل شما درباره ضربان قلب کودکتان جلوگیری کند. همچنین با دانستن این موضوع می‌توانید ضربان قلب آهسته و تند در کودکتان را تشخیص داده و در صورت نیاز به پزشک مربوطه مراجعه کنید.

 

 

چطور ضربان قلب کودکمان را بگیریم؟

می‌توانید با گذاشتن انگشتتان بر روی مچ کودک، قسمت داخلیِ آرنج، یک طرف گردن و یا بالای پا، ضربان قلب وی را حس کنید. این قسمت‌ها در واقع همان قسمت هایی هستند که شاهرگ از آنجا می‌گذرد مثل شاهرگ گردن و یا مچ.

هنگامی که شاهرگ را پیدا کردید، تعداد ضربان در دقیقه را بشمارید. بجای این کار می‌توانید تعداد ضربان را در سی ثانیه بشمارید و آنرا در ۲ ضرب کنید. می‌توانید برای نگه داشتن زمان از دست دیگرتان یا ساعت مچی استفاده کنید. برای این کار می‌توانید از نرم افزار های گوشی نیز استفاده کنید.

 

 

ضربان قلب نرمال برای کودکان

ضربان قلب استراحت برای کودک، ضربانی است که او در حالت آرام به سر می‌برد و هیچ فعالیتی اعم از گریه کردن، دویدن و یا بازی کردن انجام نمی‌دهد. حین گریه کردن، دویدن یا بازی کردن ضربان قلب او بالاتر از آنچه که در حالت عادی است می‌رود. به همین صورت، هنگام خوابیدن ضربان او کمتر از حالت عادی است. 
آنچه در ادامه می‌آید ضربان قلب نرمال برای افراد از هنگام تولد تا ۱۸ سالگی است که بر اساس تحقیقات انجام شده در لنسر بدست آمده است. این اندازه گیری‌ها از نوزادان در حالت آرام و در کودکان نیز در حالت بیداری و سلامت ثبت شده است. 
میانگین را با عنوان ضربان استراحت نشان دادیم که در واقع همان متوسط ضربان قلب در کلِ نمونه هستند. قبل از ارائه جدول بهتر است به این نکته اشاره کنیم که اگر نگرانی شما در مورد ضربان قلب کودکتان جدی است، حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید. این جدول را به عنوان یک راهنما در نظر بگیرید، نه یک قانون همیشگی!

 

 

همانطور که می بینید، کودکان با سن کمتر عموما ضربان قلب بیشتری از نوجوانان دارند. در سوی دیگر نوجوانان ورزشکار ضربان استراحت به کمیِ ۴۰ تا ۵۰ دارند. این به آن دلیل است که بدن آنها آنقدر قوی ست که قلب نیازی به کار دشوار برای پمپاژ کردن خون ندارد. 

 

ضربان قلب آهسته و تند در کودکان و نوجوانان

ضربان قلب کودک می‌تواند آهسته یا تند باشد. در یکی از انواع تپش قلب ممکن است این تعداد به ۲۲۰ بار در دقیقه نیز برسد و یا در کندکاری قلب، کمتر از ۵۰ بار در دقیقه باشد. اگر کودکتان تپش قلب یا کندکای قلب دارد، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید، بویژه اگر دارای علائمی مثل سرگیجه، غش کردن و یا کج خلقی است. ضربان قلب بالاتر از معمول، ممکن است نشانی از یک مشکل پنهان قلب و یا شرایطی مثل عفونت در قسمت‌هایی دیگر از بدن باشد.  

 

بررسی ضربان قلب غیرعادی

اگر متخصص شما، نگرانی‌ها و شبهه‌ای در مورد ضربان قلب‌تان داشته باشد، ممکن است علاوه بر گرفتن نبض از راه‌های مثل چک کردن فشار خون و یا الکترودیاگرام استفاده کند. الکترودیاگرام نه تنها ضربان قلب را مشخص می‌کند، بلکه ریتم و فعالیت الکتریکی قلب را نیز تعیین می‌کند. همچنین شواهدی درباره بزرگی قلب یا کارکرد بیش از حد آن فراهم می‌کند. ممکن است پزشک کودکتان علاوه بر مشکلات قلبی، مسائل مربوط به خون، مثل شمارش سلول‌های خونی و تیروئید را نیز بررسی کند؛ چرا که بیماری‌هایی مثل کم خونی یا پرکاری تیروئید نیز باعث افزایش ضربان قلب می‌شود.

 

راه های حفظ ضربان قلب نرمال

حفظ ضربان قلب سالم برای حفاظت از سلامت قلب بسیار مهم است. در حالی که تمرین برای ارتقای ضربان قلب و سلامتی اهمیت دارد، چندین مرحله دیگر نیز وجود دارد که فرد می‌تواند برای محافظت از سلامت قلب خود انجام دهد، از جمله:

 

کاهش استرس:

استرس می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. راه‌هایی برای دور نگهداشتن استرس عبارتند از:

• تنفس عمیق
• یوگا
• تمرینات آگاهی ذهن
• مدیتیشن

 

اجتناب از مصرف تنباکو:

سیگار کشیدن موجب افزایش ضربان قلب می‌شود و ترک آن می‌تواند باعث شود این تعداد به سطح نرمال کاهش یابد.

 

از دست دادن وزن:

 وزن بیشتر بدن، بدان معنی است که قلب باید سخت تر کار کند تا اکسیژن و مواد مغذی را به تمام قسمت‌های بدن عرضه کند. داشتن وزن نرمال در سلامتی بدن نقش دارد. آیا میدانید دلایل تپش قلب ناگهانی چیست؟

برگرفته از: verywellfamily , medicalnewstoday