غزل شماره ۳۳۳ حافظ: نماز شام غریبان چو گریه آغازم

معنی و تفسیر غزل شماره ۳۳۳ حافظ

نماز شام غریبان چو گریه آغازم
به مویه‌های غریبانه قصه پردازم

هنگام نماز مغرب در شب مردم دورافتاده از وطن، شروع به گریه می‌کنم؛ توسط زاری کردن برای غم غربت، سرگذشت خود را بیان می‌کنم.

به یاد یار و دیار آن چنان بگریم زار
که از جهان ره و رسم سفر براندازم

آن‌قدر به یاد دوست و شهر و دیار خویش سوزناک گریه می‌کنم تا از روی زمین شیوه و راه و رسم سفر کردن را از بین ببرم.

من از دیار حبیبم نه از بلاد غریب
مهیمنا به رفیقان خود رسان بازم

من از شهروندان سرزمین دوست هستم و نه از شهری غریب.‌ ای خدایی که ما را از ترس رهایی می‌بخشی، بار دیگر مرا به دوستانم برگردان.

خدای را مددی‌ ای رفیق ره تا من
به کوی میکده دیگر علم برافرازم‌

ای خضر پیامبر و‌ ای یاری دهنده مسافران در بیابان، از برای خدا به من کمک کن تا بار دیگر در کوی خرابات آشکارا اعلام وجود کنم.

خرد ز پیری من کی حساب برگیرد
که باز با صنمی طفل عشق می‌بازم

 عقل سن و سالم را پیر به حساب نمی‌آورد و مرا جوان می‌پندارد، چون می‌بیند بار دیگر با محبوبی کم‌سن و سال عشقبازی می‌کنم.

بجز صبا و شمالم نمی‌شناسد کس
عزیز من که به جز باد نیست دمسازم‌

ای گرانقدر، غیر از نسیم صبا و باد شمال کسی مرا در این دیار نمی‌شناسد، زیرا به غیر از باد، همدم و همنشین ندارم.

هوای منزل یار آب زندگانی ماست
صبا بیار نسیمی ز خاک شیرازم

هوا و نسیم دیار دوست برای من به منزله آب حیات مایه عمر جاودان است.‌ ای نسیم صبا بادی خنک از خاک شیراز برای من بیاور.

سرشکم آمد و عیبم بگفت روی به روی
شکایت از که کنم خانگیست غمازم

اشکم جاری شد و عیبم یعنی عدم تحمل غریبی مرا آشکارا و برای همه بازگو کرد. از چه کسی گلایه کنم که سخن‌چین من خودی و خانه‌زاد است؟

ز چنگ زهره شنیدم که صبحدم می‌گفت
غلام حافظ خوش لهجه خوش آوازم