نویسنده: اکرم ادیبی
بروزرسانی: ۱۵ آذر ۱۴۰۲تعبیر و تفسیر این غزل در فال حافظ شما
همه امکانات را در اختیار داری و فرصت برای تو فراهم شده است تا خودت را به دیگران ثابت کنی. اگر کمی فکر و تأمل کنی، همه چیز یک‌جا نصیبت می‌شود. خداوند بسیار دوستت دارد که مقام و ثروت و یار خوب را به تو داده؛ حالا باید دید که در مقابل این لطف الهی چه کار می‌کنی و چگونه شاکر هستی. دوستان و خانواده خوبی داری، قدر آنها را بدان و در مجالس مهمانی و بزم شادی با آنها همراهی نما، در غیر این صورت زندگی را بر خودت حرام کرده‌ای و فرصت شادی را از دست داده‌ای.
غزل شماره ۳۰۹ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی
متن غزل شماره ۳۰۹ حافظ
عشقبازی و جوانی و شراب لعل فام
مجلس انس و حریف همدم و شرب مدام
ساقی شکردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک کردار و ندیمی نیک نام
شاهدی از لطف و پاکی رشک آب زندگی
دلبری در حسن و خوبی غیرت ماه تمام
بزمگاهی دلنشان چون قصر فردوس برین
گلشنی پیرامنش چون روضه دارالسلام
صف نشینان نیکخواه و پیشکاران با ادب
دوستداران صاحب‌اسرار و حریفان دوستکام
باده گلرنگ تلخ تیز خوشخوار سبک
نقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت خام
غمزه ساقی به یغمای خرد آهخته تیغ
زلف جانان از برای صید دل گسترده دام
نکته‌دانی بذله‌گو چون حافظ شیرین سخن
بخشش‌آموزی جهان‌افروز چون حاجی قوام
هر که این عشرت نخواهد خوشدلی بر وی تباه
وان که این مجلس نجوید زندگی بر وی حرام
معنی و تفسیر غزل شماره ۳۰۹ حافظ
عشقبازی و جوانی و شراب لعل فام
مجلس انس و حریف همدم و شرب مدام
جوانی و عشقبازی و شراب قرمز، محفل خودمانی و هم‌پیاله دمساز و باده‌نوشی پیوسته…
ساقی شکردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک کردار و ندیمی نیک نام
ساقی شیرین‌دهان و نوازنده شیرین‌گفتار، مصاحب خوشرفتار و هم‌صحبت خوشنام…
شاهدی از لطف و پاکی رشک آب زندگی
دلبری در حسن و خوبی غیرت ماه تمام
زیبارویی که از لطافت و پاکیزگی‌اش آب حیات بر او حسد می‌ورزد. دلبری که در زیبایی و نیکویی، ماه شب چهارده بر او رشک می‌برد…
بزمگاهی دلنشان چون قصر فردوس برین
گلشنی پیرامنش چون روضه دارالسلام
مجلس جشن و سروری همانند کاخ بهشت، آرام‌بخش دل، گلزاری گرداگرد آن همچون باغ مینو…
صف نشینان نیکخواه و پیشکاران با ادب
دوستداران صاحب‌اسرار و حریفان دوستکام
آنان که گرداگرد مجلس شرف حضور و افتخار نشستن در صف را دارند، همگی نیک‌اندیش و خدمتگزاران تمامی مؤدب؛ دوستان رازدار و هم‌پیاله‌ها به مراد دل دوستان…
باده گلرنگ تلخ تیز خوشخوار سبک
نقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت خام
شراب ارغوانی تلخ و تند و خوش‌خوراک و گوارا، نُقل و چاشنی آن شراب از لب معشوق و شیرین سخنی آن لب درباره وصف یاقوت ناب…
غمزه ساقی به یغمای خرد آهخته تیغ
زلف جانان از برای صید دل گسترده دام
عشوه چشم ساقی به قصد تاراج عقل، تیغ مژگان برکشیده و گیسوی معشوق به‌منظور شکار دل دام گسترده است…
نکته‌دانی بذله‌گو چون حافظ شیرین سخن
بخشش‌آموزی جهان‌افروز چون حاجی قوام
حاجی قوام یعنی قوام الدین حسن تمغاجی که از وزرای شاه شیخ ابواسحاق در عهد امارت خاندان اینجو در فارس و محصل مالیات دیوانی بود.
هر که این عشرت نخواهد خوشدلی بر وی تباه
وان که این مجلس نجوید زندگی بر وی حرام
هرکس که این عیش و خوشی را نخواهد و آنکه آرزوی شرکت در این بزم را نداشته باشد، شادی و خوشی در زندگانی بر او حرام باد!
منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.
