غزل شماره ۲۴۴ حافظ: معاشران گره از زلف یار باز کنید

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۴۴ حافظ

معاشران گره از زلف یار باز کنید
شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید‌

ای همنشینان، گیسوی به هم بافته یار را از هم بگشایید. این گیسو مانند شبی دلنواز است، پس با این کار آن را طولانی سازید.

حضور خلوت انس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید

در محفل خودمانی که غریبه راه ندارد، ملاقات صورت گرفته و دوستان همگی گرد هم آمده‌اند. آیه چشم زخم «و اِن یکاد» را بخوانید و در را از پشت ببندید.

رباب و چنگ به بانگ بلند می‌گویند
که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید

آلات موسیقی رباب و چنگ با صدای بلند این سخن را ابراز می‌کنند که پیغام عارفان و سالکان را از دل و جان بشنوید.

به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد
گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید

به جان محبوب سوگند می‌خورم که اگر به لطف خداوند تکیه کرده و پشت‌گرم باشید، غم عشق شما را سرآوازه و رسوا نخواهد کرد.

میان عاشق و معشوق فرق بسیار است
چو یار ناز نماید شما نیاز کنید

عاشق و معشوق به یک حال و روز نیستند و با هم فرق زیادی دارند. هر گاه یار ناز کرد شما نازش را بخرید.

نخست موعظه پیر صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید

اولین سفارش و اندرز پیر می‌فروش این است که از همنشین فرومایه دوری گزینید.

هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نمرده به فتوای من نماز کنید

اگر کسی در این جمع دلش به برکت عشق زنده نیست، در همین حال که نمرده به دستور و حکم شرعی من بر او نماز میت بگذارید.

وگر طلب کند انعامی از شما حافظ
حوالتش به لب یار دلنواز کنید

و اگر حافظ از شما درخواست بخششی دارد، او را به لب محبوب جانبخش حواله دهید. تنها چیزی که او نیاز دارد بوسه‌ای از لب یار است.

منبع: شرح جلالی بر حافظ با تصرف و تلخیص.