غزل شماره ۳۴۹ حافظ: دوش سودای رخش گفتم ز سر بیرون کنم

معنی و تفسیر غزل شماره ۳۴۹ حافظ

دوش سودای رخش گفتم ز سر بیرون کنم
گفت کو زنجیر تا تدبیر این مجنون کنم

دیشب با خود می‌گفتم اندیشه‌های باطل شیفتگی دیدارش را از سر بیرون کنم. یار گفت زنجیر کجاست تا برای این دیوانه چاره‌ای بیندیشم؟

قامتش را سرو گفتم سر کشید از من به خشم
دوستان از راست می‌رنجد نگارم چون کنم

قد و بالای او را به سرو تشبیه کردم با تندی به من اعتراض کرد.‌ ای دوستان چه کار کنم؟ یار زیباروی من از حرف راست آزرده‌خاطر می‌شود.

نکته ناسنجیده گفتم دلبرا معذور دار
عشوه‌ای فرمای تا من طبع را موزون کنم‌

ای دلارام، مرا ببخش که سخنی نامعقول گفتم. ناز و کرشمه‌ای نما تا من قریحه خود را برای سخنی مناسب‌تر آماده سازم.

زردرویی می‌کشم زان طبع نازک بی‌گناه
ساقیا جامی بده تا چهره را گلگون کنم

بدون آنکه گناهی کرده باشم از طبع زودرنج یار خجالت زده‌ام.‌ ای ساقی، جام شراب بده تا چهره زرد شرمنده خود را با آن همچون گل قرمز کنم.

ای نسیم منزل لیلی خدا را تا به کی
ربع را برهم زنم اطلال را جیحون کنم‌

ای باد ملایمی که به سوی منزل محبوب من می‌وزی، برای خاطر خدا کمکی کن. تا کی خانه را در هم فرو ریخته و آثار به جامانده آن را با اشک چشم خود به رودخانه جیحون مبدل سازم؟

من که ره بردم به گنج حسن بی‌پایان دوست
صد گدای همچو خود را بعد از این قارون کنم

حال که من به گنجینه پایان‌ناپذیر زیبایی یار دست یافته‌ام، می‌توانم صد گدای مانند خویش را از این به بعد مثل قارون ثروتمند کنم.

ای مه صاحب قران از بنده حافظ یاد کن
تا دعای دولت آن حسن روزافزون کنم‌