نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱
میان وعده کودکان
استفاده از یک میان‌وعده با ارزش غذایی مناسب نظیر شیر، میوه و خرما در برنامه غذایی کودک موجب رشد جسمی و مغزی او می‌گردد. در حالی که مصرف تنقلات کم‌ارزش به عنوان میان وعده کودکان موجب کاهش دریافت مواد مغذی لازم از جمله پروتئین، ویتامین و املاح دیگر گردیده و زمینه‌ی تاخیر رشد کودک را فراهم می‌کند.
از سوی دیگر مصرف تنقلات تجاری کم‌ارزش به دلیل زیادی نمک، چربی و شکر و اسانس‌های افزودنی موجب بیماری‌های قلبی، عروقی، چاقی، پرفشاری خون، پوکی استخوان و افزایش کلسترول خون در دوران بزرگسالی می‌شود. به علاوه اینگونه تنقلات دارای افزودنی‌های رنگی، نگهدارنده‌ها و طعم دهنده‌های مصنوعی هستند که مصرف بی رویه آنان موجب پرتحرکی کودکان می‌گردد.
جایگاه و اهمیت میان وعده غذایی در برنامه غذایی کودکان چیست؟
کودکان باید در هر روز حداقل ۵ وعده غذا شامل سه وعده اصلی ( صبحانه، ناهار، شام ) و دو میان وعده مصرف کنند. پیشنهاد می‌شود به کودکان طبق برنامه زیر غذا داده شود:
- ساعت ۷ صبح: صبحانه
- ساعت ۱۰ صبح: میان وعده
- ساعت ۱۲:۳۰: ناهار
- ساعت ۳ بعد از ظهر: میان وعده
- ساعت ۶ عصر: شام
- قبل از خواب: میان وعده
در هنگام دادن میان وعده به کودکان به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
میان وعده‌ها را از هر ۴ گروه اصلی غذایی (شیر و لبنیات، گروه نان و غلات،گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ، مغزها، گروه میوها و گروه سبزی‌ها) انتخاب نمایید تا تنوع و تعادل در رژیم غذایی او ایجاد شده و بخشی از مواد مغذی مورد نیاز از این طریق تامین گردد.
- حداقل پانزده دقیقه زمان برای خوردن میان‌وعده در نظر بگیرید.
- بین وعده‌های اصلی و میان‌وعده، حداقل ۲ ساعت فاصله بگذارید. در صورتی که فاصله مصرف میان‌وعده تا وعده غذایی اصلی کم باشد کودک احساس سیری کرده و از مصرف غذاهای اصلی خوداری می‌کند.
- میان وعده‌هایی نظیر شکلات، آب نبات، شیرینی و چیبس فقط حاوی انرژی بوده و ارزش غذایی دیگری ندارد. بنابراین از دادن آن به کودک خود داری کنید زیرا سبب اضافه وزن و چاقی او می‌شود.
- میان وعده می تواند عادات غذایی درست یا نادرست را در کودک ایجاد نماید. با توجه به این‌که کم‌خونی ناشی از فقر آهن یکی از مشکلات تغذیه‌ای کودکان می‌باشد و یکی از دلایل اصلی آن استفاده از برنامه غذایی نامناسب است، انتخاب میان وعده مناسب مانند انواع خشکبار و مغزها (پسته، بادم، گردو، فندق و…) همراه با میوه‌ها موجب افزایش آهن دریافتی کودک می‌گردد.
- اگر کودک در بین وعده غذای اصلی و میان وعده احساس تشنگی کرد به او آب بدهید زیرا در صورت مصرف آبمیوه احساس سیری کرده از مصرف غذای اصلی خودداری خواهد کرد.
کدام میان وعده‌ها برای کودکان مناسب هستند؟
- انواع غلات بو داده مانند برنجک، ذرت بو داده، گندم برشته و…
- انواع بیسکوئیت ساده و سبوس دار حتی‌الامکان بدون کرم، کیک و کلوچه‌های خانگی همچون کلوچه خرمایی
- حبوبات بو داده و برشته مانند عدس برشته‌شده و نخودچی، انواع مغزها مانند گردو و فندق (این مواد می‌توانند بخشی از پروتئین مورد نیاز روزانه را تامین نمایند.)
در ادامه می‌توانید مقاله “چند نوع غذای موثر برای رشد کودکان و نوجوانان” را در ستاره نیز مطالعه فرمایید.
چه میان وعده‌هایی برای کودک نامناسب هستند؟
- پفک، چیبس، ساندویچ‌های سوسیس و کالباس، نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌های صنعتی و شربت‌های خیلی شیرین، یخمک و نوشمک، لواشک آلوچه و تمبر هندی از تنقلات و میان وعده‌های نامناسب بوده که رشد کودکان را مختل می‌کند. تنقلات شور علاوه بر کاهش اشتها، ذائقه کودک را به طعم شوری عادت داده، احتمال ایجاد عارضه در سنین بزرگسالی به ویژه پرفشاری خون را بیشتر می‌کند.
- خوردن مواد غذایی شیرین مانند شیرینی، شکلات و آب نبات نیز در کودکان در حد متوسط مجاز است، زیرا مصرف بی رویه این مواد ذائقه کودک را به خوردن مواد شیرین عادت داده و سبب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
- مصرف غذاهای چرب موجب اضافه وزن و چاقی در سنین کودکی و بزرگسالی و بیماری‌های مزمن از عوارض آن خواهد بود.
- مصرف بی‌رویه نوشابه خصوصا همراه با غذا علاوه بر سیری کاذب جذب مواد مغذی مانند کلسیم را کاهش می‌دهد.
