کولیک نوزادان: نشانه‌ها، علل و نکاتی برای والدین

ستاره | سرویس مادر و کودک – پس از به دنیا آمدن نوزادتان، ممکن است متوجه شوید که او بیشتر از خوابیدن، شیر خوردن و نیاز به تعویض پوشک، گریه می‌کند. ممکن است ساعت‌ها گریه و نا‌آرامی کرده و با مشت‌های گره شده و رخسار قرمز رنگ بیش از حد گریه کند. شاید دیدن این حالت کودک شما را دچار دلهره کند اما باید بگوییم که نوزاد شما کولیک دارد و ممکن است هر شب این گریه‌ها تکرار شود. در این مقاله نشانه‌های کولیک، علل و راه‌حل‌هایی برای درمان آن را می‌توانید، بخوانید.

 

کولیک نوزاد چیست؟

همه نوزادان گریه می‌کنند؛ در واقع این بهترین و تنها راه برای برقراری ارتباط نوزاد با والدین و درخواست تأمین نیازهای او است اما در نوزادان مبتلا به کولیک، گریه ناگهانی نوزاد بدون هیچ دلیلی شروع می‌شود و هیچ راه درمانی ندارد.

کولیک یک بیماری نیست، بلکه ترکیبی از رفتارهای ناخوشایند است که هیچ راه درمانی برای آن، به جز گذشت زمان وجود ندارد و در نوزادان ۱ تا ۵ ماهه رخ می‌دهد. گاهی کولیک می‌تواند تا آخر شب ادامه یابد و مشکل شدن آرام کردن کودک، باعث نگرانی و خستگی والدین می‌شود.

از نظر پزشکان معمولاً در کودکی که مبتلا به کولیک است، سه قانون در مورد گریه‌های نوزاد وجود دارد:

1. گریه نوزاد حداقل سه ساعت طول می‌کشد.
2. گریه نوزاد حداقل سه روز در هفته رخ می‌دهد.
3. گریه نوزاد حداقل سه هفته به طول می‌انجامد.

مطمئناً، برخی از نوزادان ممکن است این قوانین را نداشته باشند و ساعت‌ها، روزها و حتی چندین بار از خواب بیدار شوند و گریه کنند.

خبر خوب این است که کولیک نوزاد خیلی طول نمی‌کشد. اغلب اوقات از حدود ۶ هفتگی شروع می‌شود و سپس از ۱۰ تا ۱۲ هفتگی کاهش می‌یابد. در سه ماهگی بیشتر نوزادان دارای کولیک به طور معجزه آسایی درمان می‌شوند. کولیک ممکن است به طور ناگهانی متوقف شود و یا به تدریج بهبود یابد.

 

 

علائم و نشانه‌های کولیک در نوزادان چیست؟

برای اینکه مطمئن باشید که آیا نوزاد شما کولیک دارد یا خیر، علاوه بر سه قانون ذکر شده در بالا، علائم بیشتری نیز وجود دارد.

• گریه هر روز در یک محدوده زمانی مشخص اتفاق می‌افتد (معمولاً در اواخر بعدازظهر یا اوایل شب، اما ممکن است متفاوت باشد).
• به نظر می‌رسد گریه بدون هیچ دلیل رخ می‌دهد (نوزاد گرسنه یثا خسته و یا پوشکش کثیف نیست).
• کودک ممکن است پاهای خود را به سمت شکم ببرد و بالا بکشد، مشت‌هایش را جمع کند و به طور کلی پاها و دست‌هایش را بیش از حد حرکت دهد.
• نوزاد همچنین ممکن است چشمانش را ببندد و یا بیش از حد باز کند، ابروانش را درهم می‌کند و حتی ممکن است برای لحظه‌ای، نفسش قطع شود.
• ممکن است فعالیت‌های روده‌ای و گازهای شکمی او افزایش یابد.
• نظم شیر خوردن و خوابیدن با گریه مختل می‌شود. کودک ممکن است در زمان شیر خوردن، سینه مادر را رد کند و یا با گریه و فریاد از خواب بیدار شود.

 

تفاوت بین کولیک نوزاد و گریه‌های عادی چیست؟

پاسخ دقیقی برای اینکه “کولیک چیست؟” وجود ندارد ولی گریه‌های کولیک از انواع دیگر گریه نوزاد، متفاوت است. پزشکان معتقدند که تفاوت بین گریه‌های مرتبط با کولیک و گریه‌های عادی نوزادان در این است که در کولیک کودک آرام نمی‌شود، گریه به فریاد و جیغ تبدیل می‌شود و حداقل سه ساعت و گاهی به مدت طولانی‌تر، طول می‌کشد (و باعث می‌شود والدین خسته و مضطرب و حتی ناامید شوند). اغلب، دوره‌های کولیک نوزاد در طول روز رخ می‌دهد، هرچند در برخی از نوزادان ممکن است شبانه شوند.

 

دلایل کولیک نوزادان چیست؟

در حالی که دلایل کولیک نوزادان یک راز است،  ولی کارشناسان می‌دانند که علت آن، ژنتیک یا چیزی که در دوران بارداری یا زایمان اتفاق افتاده باشد، نیست. در اینجا برخی از نظریات مربوط به علل احتمالی کولیک نوزادان، بیان می‌شود.

 

تحریک بیش از حد نوزاد

 نوزادان یک مکانیسم داخلی برای تنظیم صداها و دیدن چیزهایی که در اطراف آن‌ها هست، دارند که باعث می‌شود محیط اطراف در خوابیدن و شیر خوردن منظم آنها تداخل ایجاد نکند. اما گاهی در پایان ماه اول تولد، این مکانیسم ناپدید شده و کودک بیشتر نسبت به محیط اطراف حساس و تحریک‌پذیر می‌شود و یا احساسات جدیدی در او به وجود می‌آید. برخی از نوزادان در تمام طول روز و برخی دیگر در پایان روز خسته می‌شوند و برای رها شدن از استرس، گریه می‌کنند. در این حالت کولیک زمانی تمام می‌شود که کودک یاد می‌گیرد که چگونه از برخی محرک‌های محیطی، بگذرد و آن‌ها را برای خود تصفیه کند.

 

دستگاه گوارش نابالغ

گوارش غذا یک وظیفه بزرگ برای دستگاه جدید گوارشی نوزاد است. به‌عنوان یک نتیجه گاهی ممکن است، غذا به سرعت از دستگاه گوارش عبور کند و یا به طور کامل تجزیه نشود، که حاصل آن، درد و گاز در روده است.

 

رفلاکس اسید نوزاد

 تحقیقات نشان می‌دهد که نوزادان مبتلا به بیماری رفلاکس گوارشی ممکن است، به کولیک نیز مبتلا شوند. در نوزادان مبتلا به رفلاکس گوارشی؛ اسفنکتر مری کمتر توسعه یافته است (این عضله‌ای است که از بازگشت اسید معده به داخل گلو و دهان، جلوگیری می‌کند).

علائم این بیماری شامل بیشتر شدن آب دهان، تغذیه کم و تحریک پذیری در طول مدت شیر خوردن و بعد از آن است. خبر خوب این است که رفلاکس در نوزادان تا سن یک سالگی و معمولاً کولیک نیز تا قبل از آن بهبود می‌یابد.

 

آلرژی غذایی یا حساسیت غذایی

برخی از کارشناسان معتقدند که کولیک نتیجه حساسیت به پروتئین شیر (یا عدم تحمل لاکتوز) در نوزادان با تغذیه شیرهای دیگر به غیر از شیر مادر است. به‌ندرت، دیده شده که کولیک در اثر واکنش به غذاهای خاص در رژیم غذایی مادر در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، ایجاد شود. در هر صورت، این آلرژی‌ها یا حساسیت‌ها می‌تواند باعث ایجاد دردهای شکمی و در نهایت بروز رفتارهای کولیکی شود.

 

قرار گرفتن در معرض دود سیگار و تنباکو

مطالعات متعدد نشان می‌دهد که مادرانی که در دوران بارداری یا بعد از بارداری سیگار می‌کشند، بیشتر احتمال دارد نوزادانی با مشکل کولیک داشته باشند ولی هنوز مشخص نیست که چگونه سیگار با کولیک نوزاد ارتباط دارد. بهتر است برای سلامت نوزاد، خودتان سیگار نکشید و یا اجازه ندهید کس دیگری در اطراف کودکتان شما سیگار بکشد.

 

 

روش‌های درمان کولیک نوزاد چیست؟

علاوه بر ناامیدی و خستگی، شما ممکن است تجربه کافی برای آرام کردن نوزاد خود را نداشته باشید. بنابراین باید ترفندهای تسکین دهنده خاص برای آرام کردن نوزاد خود بکار ببرید تا بتوانید رفتارهای کولیکی نوزاد خود را آرام کنید. فقط توجه کنید در یک زمان چندین ترفند را استفاده نکنید زیرا ممکن است کودک را بیش از حد تحریک کرده و گریه‌های او تقویت شوند.

 

اگر علت کولیک نوزاد اضطراب و استرس باشد:

• عکس‌العمل به گریه‌های کودک

پاسخ دادن به گریه‌های نوزاد تنها راه برای برقراری ارتباط با نیازهای او است. بنابراین زمانی که گریه می‌کند نسبت به او عکس‌العمل نشان دهید زیرا او می‌فهمد، شما به سمت او می‌روید و اندکی آرام می‌شود. در واقع، مطالعات نشان می‌دهد که واکنش سریع به گریه‌های کودک باعث می‌شود که گریه او در بلندمدت کاهش یابد.

• محدود کردن برانگیختگی‌های کودک

تا حد امکان کودک را در محیط‌های شلوغ که باعث می‌شود بیشتر تحریک شود، نبرید. هیجان زدگی می‌تواند باعث تحریک کودک و گریه او در اواخر بعد از ظهر و اوایل شب شود.

• محیط را آرام کنید

تلاش برای ایجاد محیطی آرام ممکن است به آرام شدن کودک کمک کند. نور چراغ، صحبت کردن یا آواز خواندن و سر و صداهای دیگر را در محیط به حداقل برسانید.

 

اگر علت کولیک نوزاد مشکل گوارشی است:

• ایجاد فشار بر شکم نوزاد

 در برخی از نوزادان کولیکی دیده شده است با ایجاد فشار ملایم بر روی شکم و یا لمس و ماساژ شکم نوزاد توسط مادر، کودک آرام‌تر می‌شود. بنابراين نوزاد را طوری در آغوش بگیرید که شکمش به سمت آغوش شما باشد و صورتش مقابل صورت شما قرار گیرد تا به شکمش فشار وارد شود و آرام شود.

• سعی کنید کودک آروغ بزند

سعی کنید کودک را وادار به آروغ زدن کنید. ممکن است ناراحتی کودک شما ناشی از گاز معده باشد که باعث درد و دل پیچه در او شود.

• استفاده از قطره‌های ضد گاز

درباره قطره‌های ضد گاز برای کودک خود از پزشک او سؤال کنید. مطالعات نشان می‌دهد که کاهش گاز شکم ممکن است ناراحتی و گریه کودک را کاهش دهد. از پزشک متخصص اطفال درباره قطره‌های گاز بر پایه سایمتیکون که با شکستن حباب‌های گاز در شکم، علائم کودک را از بین می‌برد، سؤال کنید. اگر چه تحقیقات هنوز نشان نداده‌اند که این درمان به طور قطع به کولیک نوزادان کمک می‌کند، ولی ممکن است پزشک آن را برای کودک شما پیشنهاد دهد.

• درمان با پروبیوتیک را در نظر بگیرید

قطره‌های پروبیوتیک ممکن است گریه‌های کولیکی را در برخی از نوزادان مختل کند، احتمالاً به این دلیل که باعث کاهش مشکلات شکمی می‌شوند (باکتری‌های پروبیوتیک به طور طبیعی در دستگاه گوارش رشد می‌کنند و به بهبود سلامت روده‌ها کمک می‌کنند). هنوز به طور قطع کارایی این قطره‌ها مشخص نشده است  اما در مورد مصرف این داروها، با متخصص اطفال مشورت کنید.

• تغذیه مادر

در صورت تغذیه نوزاد با شیر مادر، بررسی کنید مادر چه غذاهایی می‌خورد. با پزشک در مورد رژیم غذایی مادر که ممکن است باعث مشکلات شکمی نوزاد شود، مانند سبزیجات (کلم، کلم گل کلم)، مرکبات یا غذاهای آلرژیک (لبنیات، سویا، گندم، تخم مرغ، بادام زمینی، مغزها، ماهی) صحبت کنید.

• تغییر نوع شیر کودک

بعضی از انواع فرمول‌های شیر برای دستگاه‌های گوارش حساس کودکان طراحی شده و یا حاوی شیر گاو نمی‌باشند. مطالعات نشان داده است که استفاده از فرمول‌های شیر هیدرولیز شده مخصوص، علائم کولیک را در برخی از نوزادان کاهش می‌دهد. از فرمول هیدرولیز کازئین یا فرمول‌های جزئی هیدرولیز شده به عنوان درمان‌های کولیک استفاده می‌شوند ولی شواهد کافی برای آن‌ها هنوز وجود ندارد. حتماً قبل از تغییر نوع شیر کودک خود با پزشک مشورت کنید.

به یاد داشته باشید، هرگز نباید هر گونه داروی شیمیایی و یا گیاهی یا داروی دیگری بدون نظر پزشک متخصص اطفال، به کودک خود بدهید و همیشه قبل از ایجاد تغییرات عمده در رژیم غذایی کودک خود، با پزشک نوزاد خود صحبت کنید.

• گریپ واتر

یک درمان طبیعی کولیک استفاده از قطره‌های گریپ واتر است. این قطره‌ها گیاهی است و از بی کربنات سدیم تشکیل شده است. بسیاری از والدین معتقدند که گریپ واتر برای درمان کولیک موثر است، اما هیچ مطالعه‌ای، اثربخشی آن را در کاهش علائم کولیک نشان نداده است. چون یک داروی گیاهی است دلیل بر امن بودن آن نیست، بنابراین همیشه قبل از مصرف آن برای کودک یا هر نوع داروی گیاهی دیگر با پزشک مشورت کنید.

 

سایر ترفندهای آرام بخش برای درمان کولیک نوزادان چیست؟

در آغوش گرفتن

نه تنها در آغوش گرفتن، نزدیکی فیزیکی به کودک، به او حس امنیت و آرامش می‌دهد و تا حدی در آرام کردن او مؤثر است.

 

 

قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزاد در یک پتو باعث گرمی او می‌شود. ترکیبی از گرما و احساس امنیت می‌تواند سبب آرام‌تر شدن کودک شود.

 

ایجاد نویز سفید

نویز سفید و یا صدای جاروبرقی، خشک کن یا صدای سشوار برای نوزاد می‌تواند آرامش‌بخش باشد (به یاد صداهای در رحم). حتی ممکن است مجبور شوید صدای نویز سفید را از فروشگاه‌ها خریداری کنید.

 

یک موسیقی آرامش بخش در محیط پخش کنید

گریه کودک ممکن است با آواز آرام یک لالایی یا سی دی موسیقی کلاسیک کمتر شود. بیشتر نوزادان از صداهای طبیعت یا صداهایی مانند گفتن “ش” لذت می‌برند. می‌توانید صداهای مختلف را برای یافتن علاقه کودک خود، آزمایش کنید.

 

 

از پستانک استفاده کنید

به نظر می‌رسد برخی از نوزادان کولیکی می‌خواهند در همه حال شیر بخورند و این ممکن است به دلیل مکیدن غریزی باشد، نه به این دلیل که گرسنه هستند. بنابراين اگر کودک به اندازه کافی شیر خورده است، می‌توانید با یک پستانک نیاز مکیدن او را پاسخ دهید و از گریه‌های او بکاهید.  

 

تغییر محیط

گاهی فقط یک تغییر مکان و رفتن به فضای باز می‌تواند موجب تغییر حالت کودک شود. جنبش و حرکت می‌تواند به آرام شدن کودک کمک کند. کودک خود را برای پیاده روی در کالسکه بگذارید و به بیرون بروید.

 

آیا باید کودکم را به دکتر ببرم؟

اگر گریه‌ها و فریادهای روزانه کودک شما به علت کولیک باشد، ایده خوبی است که وضعیت کودک خود را با دکتر در میان بگذارید. پزشک علت کولیک نوزاد مانند ریفلاکس، عفونت یا حساسیت شیر شما را بررسی می‌کند و ممکن است چند ترفند تسکین دهنده به شما پیشنهاد دهد.

 

روش‌های کاهش اضطراب والدین در رابطه با کولیک نوزادان چیست؟

اگر چه ممکن است گریه‌های طولانی روزانه نوزاد، آسیبی به او نزند، قطعاً بر روی والدین تاثیر نامطلوب می‌گذارد. گوش دادن به فریاد کودک می‌تواند دلهره آور، ناراحت کننده و ناامید کننده باشد و عوارض فیزیکی و عاطفی داشته باشد. برای کاهش اضطراب ناشی از گریه‌های کولیکی نوزاد خود، موارد زیر را امتحان کنید.

 

مدت زمان نگهداری از نوزاد را تقسیم کنید

گاهی یک نیروی تازه می‌تواند موجب آرامش کودک و کاهش گریه‌های او شود. اگر دو ساعت در طول شبانه روز نوزاد دچار دردهای کولیکی و گریه‌های کولیکی می‌شود، وظیفه نگهداری و مراقبت از کودک در این مدت به طور مساوی بین دو نفر تقسیم شود.

 

استراحت کنید

پاسخ به گریه‌های نوزاد، تنها راه برای برقراری ارتباط با نوزاد است. اما برای والدین در طول این مدت، استراحت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای صدمه‌ای به کودک وارد نمی‌کند.

 

صداها را تنظیم کنید

در بعضی از مواقع برای مدت کوتاهی از هدست‌ یا هدفون‌ استفاده کرده و یا به یک موسیقی گوش بدهید تا تاثیر صدای گریه کودک روی شما کمتر شود. البته این نباید به شکلی باشد که صدای نوزاد خود را به طور کامل یا برای مدت زمان طولانی نشنوید. ولی حداقل برای مدت کوتاهی گریه نوزادتان را با صدای آرامتری خواهید شنید.  

 

از خویشاوندان خود کمک بگیرید

اگر در مراقبت از کودک خود خسته شدید و مضطرب هستید از همسر، مادر، دوست یا پرستار مطمئن کمک بگیرید.  

 

سخن آخر ستاره با پدر و مادرها…

باید توجه کنید که کولیک نوزاد با گذشت زمان بهبود می‌یابد. شما اولین چالش پدر و مادر بودن را داشته‌اید و باید با صبر و تحمل این چالش را پشت سر بگذارید. با پزشک نوزاد خود صحبت کنید و درباره روش‌های درمانی کولیک نوزادان، از او اطلاعات بگیرید.

برگرفته از: whattoexpect