نویسنده: مرتضی گودرزی
بروزرسانی: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱
ستاره | سرویس گردشگری – زاهدان مرکز استان محروم سیستان و بلوچستان است که متأسفانه سالیان سال است که با کم توجهی مسئولین مورد بی مهری قرار گرفته است. نام قدیمی این شهر کهنه دزآپ بوده که در دوران رضاخان به زاهدان تغییر یافته است. این شهر یکی از دور افتاده‌ترین منطقه‌های ایران است که بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد و با کشورهای پاکستان و افغانستان همسایه است.
زاهدان
زاهدان دارای آب و هوای خشک و گرمی است که معمولاً شاهد بارش برف یا باران در آن نخواهید بود. پس بهتر است شما در فصلِ بهار و یا اواخر زمستان به آن سفر کنید. جمعیت این شهر بیش از ۵۰۰ هزار نفر است و بیشتر مردم آن به زبان بلوچی صحبت می‌کنند. برای سفر به زاهدان اول بدانید که هیچ مشکل امنیتی وجود ندارد و برخلاف تصور غلط عموم، در اینجا امنیت کاملاً برقرار است و با مرم بسیار خون گرم و مهمان‌نوازی روبه‌رو خواهید شد. شما می‌توانید با استفاده از هواپیما و قطار خود را به زاهدان برسانید اگر هم می‌خواهید با اتومبیل شخصی به زاهدان بیایید باید از طریق جاده‌های زیر این کار را انجام دهید.
- تهران —> یزد —> کرمان —> بم —> زاهدان (۱۵ ساعت- ۱۴۷۸ کیلومتر)
- اهواز —> شیراز —> کرمان —> بم —> زاهدان (۱۹ ساعت- ۱۶۰۰ کیلومتر)
- مشهد —> تربت حیدریه —> بیرجند —> سفیدابه —> زاهدان (۱۰ ساعت-۹۴۱ کیلومتر)
معرفی سوغات زاهدان
سوزن دوزی: سوزن دوزی یکی از معروف‌ترین صنایع دستی زنان زاهدان است که هنوز هم در این خطه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این کار با نخ‌های رنگی و استفاده از سوزن طرح‌های بومی را روی یک پارچه ساده ترسیم می‌کنند. شما می‌توانید لباس‌های سنتی از جنس کتان، ابریشم، زرباف و پنبه‌ای را که با همین روش تزئین شده خریداری کنید. نکته جالب آنجاست که فرح پهلوی به این سبک بسیار علاقه داشت و لباس‌های فراوانی از زنان دربار را به این سبک سفارش می‌داد.
آینه دوزی: یکی دیگر از سوغات زاهدان آینه دوزی است. این هنر یکی از صنایع دستی مختص به استان سیستان و بلوچستان است که بیشتر در دوخت لباس عروس و یا تزیین‌های خاص درون خانه مردمان بلوچ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این هنر آینه‌های کوچکی به شکل دایره‌ای و مربعی را با استفاده از نخ‌های رنگی به سبک خاصی روی پارچه‌های مختلف نگاه می‌دارند.
لندو: لندو نوعی شیرینی است که از ترکیب مواد غذایی بومی مانند خرما، کنجد و گندم تهیه می‌شود و بیشتر برای پذیرایی در مهمانی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع پس از خارج کردن هسته خرما این مواد را باهم ترکیب می‌کنند و زیر یک جسم سنگی می‌گذارند تا خوب تحت فشار قرار گیرد و باهم ترکیب شوند. سپس پس از چند ساعت آن را بیرون می‌آورند و به اشکال مختلف تزئین می‌کنند.
سفالگری: سفالگری در بیشتر شهرهای ایران از قدیم متداول بوده، زاهدان نیز جز آن دسته از شهرهایی است که محصولات سفالی توسط هنرمندان بومی آن تولید می‌شده و امروزه نیز می‌توانید این محصولات را در بازارهای قدیمی شهر به عنوان سوغات زاهدان تهیه کنید.
انبه: شرایط آب و هوایی متفاوت این استان با باقی بخش‌های کشور باعث شده تا محصولات کشاورزی آن نیز کمی متفاوت باشد. از معدود استان‌های که در آن انبه پرورش داده می‌شود سیستان و بلوچستان است. شما می‌توانید در این شهر انبه و سایر محصولات مربوط به آن را مانند ترشی و مربا از بازارهای زاهدان تهیه کنید.
حصیربافی: زنان و مردان محلی شهر زاهدان همچنان بسیاری از وسایل مورد نیاز خود را مانند سبد، ظروف و زیرانداز در خانه تهیه و تولید می‌کنند. همچنین برای زیباتر کردن آن از نخ‌ها رنگی، آینه دوزی و سکه دوزی معروف خود روی آن‌ها استفاده می‌کنند.
آچار گوشت: زاهدان به دلیل همسایه بودن با پاکستان، افغانستان و همچنین داشتن یک بندر که میزبان کشتی‌های تجار شرقی مانند هندی‌ها بوده، یک فرهنگ غذایی خاص در آن به وجود آمده که بخش مهمش را ادویه‌ها تشکیل می‌دهند. یکی از این ادویه‌های منحصربه فرد آچار گوشت است. این ادویه از تخمه شنبلیله، فلفل قرمز، زرد چوبه، نمک، تخم گشنیز و سیاه دانه تهیه می‌شود که مردم در بیشتر غذاهای خود از آن استفاده می‌کنند. این ادویه جذاب در بسته بندی‌های مختلف را می‌توانید به عنوان سوغات زاهدان تهیه کنید.
سوغات زاهدان را از کجا بخریم؟
اگر می‌خواهید از نزدیک با مردم خونگرم زاهدان آشنا شوید و همچنین در عین حال بتوانید سوغاتی مورد نظر خود را خریداری کنید، باید به بازارهای سنتی شهر زاهدان بروید. بهترین آن‌ها بازار سرپوش زاهدان است که قدمت آن به سال ۱۳۰۸ باز می‌گردد و به سبک سایر بازارهای سنتی ایرانی ساخته شده است. بازار سرپوش که توسط یک معمار یزدی ساخته شده در مرکز شهر و حد فاصل خیابان آیت الله طالقانی و امام خمینی قرار گرفته است.
