شرحی بر رحلت پیامبر (ص) و قیام کربلا

ستاره | سرویس مذهبی – رحلت پیامبر (ص) و قیام کربلا چه تاثیری بر جامعه مسلمانان داشتند؟ از رحلت ایشان تا قیام کربلا و وقوع حوادث کربلا که بر امام سوم شیعیان حضرت امام حسین (ع) و یارانشان گذشت، ۵۰ سال طول کشید (سال ۶۱ هجری) و در فاصله رویدادهای سرنوشت سازی در جامعه اسلامی آن زمان رخ داد. در حقیقت بعد از رحلت پیامبر (ص) تا قیام کربلا سه آزمون بزرگ الهی برای خواص و امت پیامبر پیش آمد. آزمون اول ولایت‌پذیری، آزمون دوم توسعه‌ جامعه‌ اسلامی و آزمون سوم توزیع عادلانه‌ درآمد‌های بیت‌المال بود.

رحلت پیامبر (ص) و قیام کربلا – ولایت پذیری

در ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری آخرین رسول خدا پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) در سن ۶۳ سالگی در شهر مدینه وفات یافتند و در همان شهر به خاک سپرده شدند.

درباره‌ ولایت پذیری امت پیامبر بعد از ایشان باید گفت که مردم ابتدا در ماجرای غدیر خم با حضرت محمد (ص) بیعت نمودند و ولایت حضرت علی (ع) به عنوان جانشین ایشان را قبول کردند، اما بعد از رحلت، از همان روز اول بنای مخالفت گذاشتند و برای این کار هم دو بهانه مطرح کردند.

یک بهانه این بود که نظام قبیلگی نمی‌خواست خلافت در میان خاندان بنی‌هاشم ادامه یابد و رسالت را برای آنان کافی می‌دانست. بهانه‌ دوم آن‌ها هم این بود که می‌گفتند ما می‌خواهیم اسلام به‌صورت تساهل و تسامح ادامه یابد و عقیده داشتند که اگر علی (ع) خلافت را برعهده گیرد، مردم را به همان مسیری‌ هدایت می‌کند که رسول خدا هدایت می‌کرد که البته هر دو این بهانه‌ها باطل بود.

از همین رو پس از رحلت رسول خدا (ص) و در حالی که حضرت علی (ع) و شماری از اصحاب خاص مشغول مراسم خاک سپاری آن حضرت بودند، تعدادی از انصار و مهاجرین در محلی به نامسقیف بنی ساعدهگرد آمدند و دربارهٔ جانشینی پیامبر به گفت وگو پرداختند. هر دو گروه مسلمانان با نادیده گرفتن وصیت پیامبر در واقعه غدیر خم، مدعی بودند که خلافت و جانشینی رسول خدا حق آنان است.

این افراد با ابوبکر که یکی از مهاجرین کهنسال بود، بیعت کردند و بدین ترتیب وی به عنوان خلیفهٔ اول شناخته شد. گروهی از مسلمانان با یادآوری خطبهٔ پیامبر در غدیر، خواهان بیعت با حضرت علی (ع) بودند، اما حضرت علی (ع) با سکوت خود مانع بروز تفرقه و درگیری میان مسلمانان شد تا اسلام پایدار بماند. حضرت علی (ع)، بعد از رحلت پیامبر (ص)، به منظور جلوگیری از تفرقه میان مسلمانان سکوت کردند. ایشان در زمان سه خلیفه، به تفسیر قرآن، تربیت شاگردان و پاسخ گویی به سؤالات دینی مردم می پرداختند.

رحلت پیامبر (ص) و قیام کربلا – گسترش فتوحات و توسعه‌ جامعه‌ اسلامی

خلیفه های اول و به ویژه خلیفه دوم (عمر بن خطاب) بیش از هر چیز بر گسترش فتوحات اهتمام ورزید. سپاهیان اعزامی از سوی وی، علاوه بر بخش وسیعی از ایران، کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین و مصر را نیز فتح کردند. به دنبال گسترش فتوحات، رشد اقتصادی در جامعه آن زمان بیشتر شد و در نتیجه تکاثر، ذخیره و تجمل‌گرایی افزاش یافت و اشرافیت اتفاق افتاد.

رحلت پیامبر (ص) و قیام کربلا – توزیع عادلانه‌ درآمد‌های بیت‌المال

بعد از رحلت پیامیر (ص) تا قیام کربلا ، درآمد خزانه‌ی بیت‌المال که ‌بایستی میان همه به‌صورت مساوی تقسیم می‌شد، به‌صورت نامساوی تقسیم می‌گرید و این‌گونه اختلاف طبقاتی روز هب روز بیشتر شد.

قیام امام حسین (ع)

زمینه های واقعه عاشورا

امام حسین (ع)سال ها در کنار پدرشان امیر مؤمنان و برادرشان امام حسن(ع) در صحنهٔ جهاد و مبارزه حاضر بودند. آن حضرت پس از شهادت برادر، با سخنرانی و نامه های افشاگرانه علیه حکومت ظالمانهٔ معاویه به مبارزه پرداختند.

اهداف و دستاوردهای قیام عاشورا 

اینکه نیم قرن بعد از رحلت رسول خدا، فرد فاسد و گنه کاری چون یزید به عنوان خلیفهٔ مسلمانان به قدرت رسید، نشان می دهد که جامعهٔ اسلامی دچار انحراف بزرگی شده بود. فقط حرکتی عظیم مانند قیام کربلا و شهادت امام حسین و فرزندان، بستگان و یارانش می توانست از گسترش این انحراف جلوگیری کند.

امام حسین(ع) در وصیت نامهٔ خویش، دربارهٔ هدف قیام خود فرموده است: «هدف من اصلاح امت جدّم رسول الله، امر به معروف و نهی از منکر و پیاده کردن سیرهٔ رسول الله و پدرم علی بن ابیطالب است.»

حضرت زینب(س) پس از شهادت برادر خود، در دوران اسارت با سخنرانی های روشنگرانه، اهداف قیام کربلا و چهرهٔ واقعی حکومت ستمکار بنی امیه را برای همگان آشکار کرد. تاریخ گواهی می دهد که از آن پس قیام های زیادی در جهان اسلام و نواحی دیگر از قیام عاشورا الگو گرفته اند. این قیام تأثیر بسیاری در روحیهٔ ظلم ستیزی مسلمانان به ویژه شیعیان بر جای نهاده است.

منابع: تاریخ اسلام، پایگاه اطلاع رسانی حوزه