نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۲۹ شهریور ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – دندان‌ها به مانند طلایی سفید هستند که نقش بسزایی در سلامت کلی بدن ایفا می کنند. کافی است ذره‌ای از آنها مشکلی پیدا کرده تا به اهمیت بیشمار آن پی ببریم. با این حال با عدم رعایت بهداشت، بیماری‌های خاص و یا هر دلیل دیگری دندان‌ها می‌توانند مورد آسیب قرار گیرند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به از بین رفتن ریشه دندان (Root Canal) اشاره کرد که درمان خاص خود را می‌طلبد. در ادامه به بررسی عوامل آسیب ریشه دندان و چگونگی درمان آن خواهیم پرداخت.
درد دندان یکی از اصلی ترین معیار تشخیص برای انتخاب درمان، ریشه دندان است ولی تنها عامل نیست. به‌طور کلی دردهایی که در لثه و یا دهان حس می‌کنید همگی منجر به درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی نمی‌شوند. بسته به نوع درد، محلی که درد از آن احساس می‌شود و یا مدت زمانی که احساس درد داشتن در خود می‌کنید پزشک متخصص می‌تواند به نوع بیماری دهان و راه درمان آن پی ببرد.
درمان ریشه دندان یا اندودنتیکس چیست؟
به درمان کانال های داخل دندان، درمان ریشه می گویند، این درمان با هدف از بین بردن درد یا عفونت از داخل دندان انجام می شود و هدف نگهداری از دندان به جای کشیدن و جایگزینی با دندان مصنوعی است.
عوامل در آسیب دیدن ریشه دندان چیست؟
عامل‌های متعددی باعث آسیب دیدن یا بیماری ریشه دندان می‌شود که بعضی از آنها در زیر آمده است:
- پوسیدگی عمیق و درمان نشده
- پوسیدگی زیر پر کردگی عمیق
- ضربه دیدن دندان
- دندان قروچه (ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر یا براکسیسم)
- بیماری لثوی پیشرفته
عوارض عفونت ریشه دندان
چنانچه در درمان ریشه دندان سهل انگاری شود، عوارض زیر بروز می‌یابد:
پخش شدن عفونت: پس از عفونی شدن ریشه دندان، دندان دیگر نمی‌تواند با پخش شدن عفونت مبارزه کند. اگر باکتری‌ها وارد اتاق پالپ شوند، به صورت غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند و در نتیجه عفونت شدید بروز می‌یابد یا در اثر پخش شدن عفونت در استخوان اطراف، آبسه دندانی (تاول چرکی) ایجاد می‌شود.
تحلیل موضعی استخوان: پی‌آمد پخش شدن عفونت در اطراف انتهای کانال ریشه‌ی عفونی تحلیل رفتن استخوان در فک است.
از دست دادن دندان: چنانچه دندان توانایی جویدن و گاز زدن بیمار را مختل کند، باید کشیده شود. جایگزینی دندان با روش‌هایی چون دندان مصنوعی، پل و پروتز گاهی امکان پذیر نیست یا بیمار تحمل آن را بنا به دلایلی ندارد. به علاوه جایگزینی دندان هزینه بالاتری را به بیمار تحمیل می‌کند و مسائل بیشتری را دربردارد.
در درمان ریشه چه کاری انجام می‌شود؟
درمان ریشه در واقع خارج کردن عفونت وتمیز کردن ریشه ها ی دندان و پر کردن آنها با موادی است که از بروز مجدد عفونت جلوگیری کند. درمان ریشه نیاز به مهارت و وقت کافی دندانپزشک دارد و ممکن است در چندین جلسه صورت گیرد. بایستی پالپ عفونی خارج گردد ریشه ها تمیز شده و شکل دهی آنها توسط ابزار مخصوص که آنرا فایل می گوییم صورت گیرد و پس از اطمینان از آنکه کلیه اعصاب و عروق عفونی خارج شده اند می‌توان اقدام به پر کردن کانال های دندان و تاج آن نمود.
بعد از درمان ریشه چه مراقبت هایی لازم است؟
بعد از درمان ریشه و قبل از پرکردن نهایی دندان نباید روی آن فشار بیاورید و با آن غذا بجوید، زیرا این دندان ها بسیار مستعد شکستن هستند. به غیر از این مورد فقط شما باید بهداشت دهان خوبی داشته باشید و مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و چکاپ های منظم را فراموش نکنید.
عمر دندان هایی که درمان ریشه شده اند، از دندان های طبیعی کمتر است؟
اکثر دندان های درمان ریشه شده طول عمری برابر دندان های طبیعی دارند. در موارد نادری بعد از درمان اولیه ریشه، علائم بیماری برطرف نمی شود و در د ادامه پیدا می کند، در نین مواردی ممکن است درمان مجدد یا جراحی قطع انتهای ریشه لازم باشد.
ممکن است يک درمان ريشه ايده‌آل هم به درمان مجدد نياز پيدا کند؟
در برخي موارد با وجود درمان ايده‌آل نتيجه درمان موفقيت‌آميز نيست و به عبارت بهتر درمان با شکست مواجه مي‌شود. در اين صورت ممکن است دندانپزشک متخصص تصميم بگيرد مجددا دندان را تحت درمان قرار دهد يا اينکه جراحي کند. همچنين در صورتي که دنداني درمان شده باشد و پرکردگي تاج آن تخليه شده باشد با نظر دندانپزشک مجددا تحت درمان قرار مي‌گيرد.
ميزان موفقيت درمان مجدد ريشه چقدر است؟
در کل، ميزان موفقيت درمان ريشه از درمان اوليه کمتر است اما به شرايط شخص و درمان قبلي نيز بستگي دارد. در مواردي که در درمان قبلي به ساختمان ريشه و شکل کانال صدمه نخورده است کار راحت صورت مي‌گيرد و نتيجه درمان هم معمولا مطلوب است اما در بعضي موارد اشکال‌هايي ايجاد شده است که يا به سختي رفع مي‌شود يا اصلا امکان رفع آن مشکل وجود ندارد. در اين موارد نتيجه درمان مورد سوال است.
