علت پرولاپس رکتوم (افتادگی مقعد) چیست؟ + علائم و درمان

ستاره | سرویس سلامت – پرولاپس رکتوم یا همان افتادگی مقعد، بیرون زدگی مدور و با تمام ضخامت جدار رکتوم، از طریق مجرای آنال (مجرای مقعد) است که اغلب به همراه یک کولون سیگموئید ناکارا، شل شدگی لگن و یک بن بست عمیق رکتوواژینال اتفاق می‌افتد. این عارضه‌ در زنان ۶ برابر شایع‌تر از مردان می‌باشد و در زنان بالای ۶۰ سال به حداکثر خود می‌رسد. 

پرولاپس رکتوم (افتادگی مقعد)

در زنان مبتلا به این عارضه احتمال بروز اختلالات کف لگن از جمله بی اختیاری ادرار، رکتوسل (بیرون زدگی قسمتی از ركتوم از ديواره خلفی واژن)، سیستوسل (بیرون زدگی مثانه بداخل واژن) و انتروسل (افتادگی روده‌های شکمی به داخل واژن) بیشتر است. حدود بیست درصد از کودان مبتلا به پرولاپس رکتوم، فیبروز کیستیک خواهند داشت. بیماری‌های همراه ناشایع با این کودکان عبارتند از: سندرم اهلرز-دانلوس، سندرم زخم منفرد رکتوم، هیپوتیروئیدی مادرزادی و بیماری هیروشپرونگ، دمانس، عقب ماندگی ذهنی و اسکیزوفرنی.

کولون سیگموئید: کولون سیگموئید یا خاصره لگنی یا همان خم روده، دنباله‌ی پس‌روده نزولی است که در حفره خاصره سمت چپ قرار دارد، سپس داخل لگن کوچک شده و به راست‌روده، منتهی می‌شود.

علت پرولاپس رکتوم چیست؟

در ابتدا تصور بر این بود که پرولاپس رکتوم در نتیجه‌ی در هم فرورفتگی قسمت داخلی رکتوم بوجود می‌آید. با این وجود تنها یک نفر از ۳۸ بیمار مبتلا به پرولاپس داخلی پس از پنج سال دچار پرولاپس با تمام ضخامت جدار شد. مطابق نظری دیگر علت افتادگی مقعد می‌تواند در نتیجه‌ی آسیب اعصاب تغذیه کننده عضلات کف لگن و آسیب اعصاب پودندال در نتیجه‌ی کشش و فشار مکرر به هنگام دفع باشد. آسیب اعصاب پودندال باعث ضعیف شدن عضلات کف لگن از جمله ماهیچه اسفنکتر خارجی آنال می‌شود. آسیب دوطرفه عصب پودندال به طور مشخصی با پرولاپس و بی‌ اختیاری مدفوع همراه خواهد بود.

علائم افتادگی مقعد چیست؟

در پرولاپس خارجی علائم عبارتند از:

• احساس وجود توده مقعدی
• خونریزی از رکتوم
• بهداشت ضعیف اطراف مقعد

پرولاپس رکتوم اغلب به دنبال اجابت مزاج رخ می‌دهد که خودبخود کاهش می‌یابد یا بیمار به صورت دستی افتادگی را کاهش می‌دهد. یبوست تقریبا در ۳۰ الی ۶۰ درصد بیماران مبتلا به این عارضه رخ می‌دهد. درجات مختلفی از بی‌ اختیاری مدفوع نیز در ۵۰ الی ۷۰ درصد بیماران رخ می‌دهد. معمولا بیماران مبتلا به پرولاپس داخلی رکتوم با علائم یبوست و بی‌اختیاری مدفوع به پزشک مراجعه می‌نمایند. علائم دیگر شامل موارد زیر می‌باشد:

• انسداد مجرای خروجی (آنیسموس)
• فعالیت ضعیف عضلانی کولون
• سندرم زخم منفرد رکتال

بررسی برای تشخیص قطعی این بیماری معمولا با سیستوپروکتوگرافی و کولونسکوپی انجام می‌شود. اگر بیمار به افتادگی مقعد همراه با یبوست مزمن مبتلا باشد بیمار باید تحت بررسی پروکتوگرافی مدفوع و Sitzmark قرار گیرد.

راه های درمان افتادگی مقعد چیست؟

رویکرد دارویی به درمان پرولاپس رکتوم محدود است و شامل داروهای حجیم کننده مدفوع یا مکمل‌های فیبری برای تسهیل فرایند تخلیه‌ی رکتوم است. جراحی پرولاپس رکتوم اصلی‌ترین روش درمان می‌باشد. دو روش درمان به طور رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد: روش ترانس ابدومینال و ترانس پرینئال. فرایند ترانس ابدومینال به طور موثر با تکنیک لاپاروسکوپی بدون افزایش بروز عود انجام می‌شود. رویکرد داخل شکمی با میزان عود کمتری همراه است، اما در برخی از بیماران مبتلا به عوارض همراه بهتر است از رویکرد داخل پرنیه‌ای استفاده شود.

عموما برداشتن کولون برای بیمارانی که مبتلا به یبوست و انسداد مجرای خروجی هستند در نظر گرفته می‌شود.

عمل رزکسیون کولون (برداشتن قسمتی از کولون)، در کل برای بیماران با یبوست و انسداد خروجی انجام می‌شود. رویکردهای شایع ترانس آبدومینال شامل ثابت کردن رکتوم به فضای اطراف ساکروم توسط بخیه یا رکتوپکسی با مش (Ripstein) با خارج کردن سیگموئید ناکارآمد یا بدون خارج کردن آن است. هدف از رویکرد ترانس ابدومینال در درمان افتادگی مقعد، تلاش برای حفظ آناتومی طبیعی به کمک برداشتن روده‌ی ناکارآمد و متصل کردن بافت حمایتی رکتوم به فاسیای اطراف ساکروم است.

شما چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.